Wandelen

For English click here

Een flinke wandeling herinnert me eraan: periodes in mijn leven komen en gaan. Zoals ik de ene voet voor de andere zet en gestaag doorwandel totdat ik vermoeid weer thuis ben, zo gaat in het leven ook de ene periode over in de andere. Of, zoals een oudere moeder tegen me zei toen ik met vier kleine, zeer levendige, kinderen thuis was en me overweldigd voelde: ‘this too shall pass’.

Ik wandelde net voor de zoveelste keer ‘m’n wandelingetje’. Vrijwel dagelijks loop ik een rondje door de polder bij mij in de buurt. Vaak een halfuurwandeling over asfalt langs het water, maar als ik meer tijd en energie heb, neem ik een langere route, over de zandpaadjes.

Dat doe ik vandaag. Door de zon is de meeste modder opgedroogd en vandaag heb ik eigenlijk alleen maar ruimte in mijn hoofd om te overdenken wat er de afgelopen weken allemaal is gebeurd. Ik besluit er de tijd voor te nemen. Ik wandel en laat mijn gedachten gaan. Opnieuw leren mijn vermoeide voeten mij dat ook deze huildag weer voorbij gaat. Zoals mijn benen meters maken over modderige stukjes, oneffen paden, plotselinge windvlagen of onverwachte warmte, zo gaat ook mijn leven door. Adem in, adem uit. Van de ene situatie in de andere en overal komt een einde aan. Net als aan mijn wandeling.

In de bijbel wordt het leven vaak vergeleken met een weg die je afloopt. Toen onze dochter overleden bleek te zijn en ik van haar moest gaan bevallen, zei iemand ons, op basis van Psalm 23: ‘Je moet wandelen door het dal. Je moet er niet in gaan zitten. Je moet er niet door heen hollen. Je moet erdoorheen lopen.’ Op de een of andere manier gaf dat een handvat voor waarin we ons bevonden. Het dal van de schaduw van de dood. Nou ja, schaduw van de dood… Het is maar hoe je het bekijkt. Onze dochter was werkelijk dood. Wij niet. Wij kwamen dus eigenlijk in de schaduw van háár dood, niet die van onszelf, te wandelen. Dat dat een dal was, was duidelijk en dat er een einde aan zou komen, leek toen volkomen logisch, maar na verloop van maanden niet meer. Toen voelde het alsof er nooit een einde aan kwam.

Maar zoals aan elke wandeling een einde komt, komt aan het leven een einde en ook aan seizoenen en periodes in ons leven. In de vele rouwboeken en -artikelen die ik las, trof één zin me bijzonder hard: ‘ons leven is een aaneenschakeling van verliezen’. Wat is dat waar en dat gaat niet alleen over de dood of over uitsluitend verdrietige dingen. Verlies is iets waar iedereen mee moet leren leven.

Deze wandeling herinnert me daaraan. 22 maart was het twee jaar geleden dat Amanda geboren werd. 20 maart bleek ze overleden te zijn en 27 maart hebben we haar begraven. Deze dagen vielen tussen allerlei dagelijkse beslommeringen en speciale gebeurtenissen zoals een vrijgezellenfeest, een promotiefilmpje maken voor mijn boek, mijn lief die een paar dagen van huis was. Eigenlijk heb ik maar weinig tijd gehad om echt bij haar stil te staan, al hadden we op haar sterf- en geboortedag vrij genomen.

We hebben – jawel – gewandeld op haar sterfdag. Lang en flink. Op haar geboortedag gingen we naar de begraafplaats. ’s Ochtends samen, om opnieuw over een grafsteen na te denken en haar grafje netjes te maken. ’s Middags met de kinderen. Kaarsje met een ‘2’ aangestoken, sterretjes gebrand, mijn lief gaf een kleine speech. Huilen, elkaar omarmen, omgaan met de verschillende reacties van verschillende kinderen die nu eenmaal de dingen elk op hun eigen jongens- dan wel meisjesachtige manier beleven in hun eigen ontwikkelingsfase. Het was uitputtend en mooi.

Daarna gingen we uit eten. Net als vorig jaar. Hiep hoi. Lekker uit eten, want onze dochter is twee jaar geworden. Ik bedoel: Onze dochter had twee jaar moeten worden. O nee, als ze op tijd geboren was, was ze nu nog geen twee geweest. Het moet zijn: onze dochter werd twee jaar geleden levenloos geboren en ondanks ons verdriet zijn we toch blij dat ze deel uitmaakt van ons gezin en daarom doen we vandaag haar bestaan eer aan door met elkaar haar korte leven een soort van te vieren.

Het was ook dit jaar moeilijk en vreemd om de geboortedag te vieren van iemand die er niet meer is, die we zelfs niet echt hebben kunnen leren kennen. Maar het was toch anders dan vorig jaar. Rouw was weer even rauw, maar toch niet zo rauw als vorig jaar. Al kan rouw me soms nog steeds rauw op mijn dak vallen, de periodes ertussen worden langer.

Misschien ben ik niet echt uit het dal, toch ben ik door dat dal aan het lopen en leer mijn verdriet figuurlijk uit te wandelen. Al zal het misschien wel nooit totaal verdwijnen, het raakt wel meer verweven met wie ik ben en er zijn periodes, tijden, momenten. Net zoals in mijn fysieke wandeling het pad me langs modder en rotzooi en moeiten brengt, maar ook langs prachtige uitzichten, zachte briesjes, momenten van besef dat ik het niet alleen hoef te doen en dat er een einde aan komt. Ik denk dat ik morgen maar weer ga wandelen.

sterretjes twee jaar

3 Comments on “Wandelen

  1. Wat een gevoel van herkenning als ik je blog lees. Vorige week was het een jaar geleden dat onze lieve mooie Tobias stil werd geboren na een zwangerschap van 39 weken. Wat een rauw verdriet, wat een gemis. Toch konden wij ook zijn aanwezigheid in ons gezin vieren met onze dochters.
    Je beschrijft het zo oprecht en mooi, dankjewel!

    Like

    • Wat bijzonder. Dank je wel dat je dit schrijft. Al is het ook verdrietig dat je het herkent. Toch is herkenning prettig als het nu eenmaal zo is. Tobias hoort voor altijd bij je. Liefs!

      Like

  2. Pingback: Walking – Ineke Marsman-Polhuijs

Plaats een reactie