Gelovig Rouwen Leven Liefhebben
‘Het is beter om je trauma onder ogen te komen en ermee aan de slag te gaan, dan om het te onderdrukken,’ zegt Makoto Fujimura, een Amerikaanse kunstenaar. Daarom schilderde hij de vlammenzee van 9/11, die hij overleefde, net zolang totdat het transformeerde van enkel trauma naar een vorm van herstel. Daarom ging ik schrijven en dichten en probeer ik pijn en trauma niet weg te duwen, al doe ik dat vaak liever dan het onder ogen zien.
Fujimura pleit voor ‘slow art’, langzame kunst. Kunst die bestaat uit lagen en waar je langer naar moet kijken of luisteren om meer diepgang en lagen te ontdekken. Hij noemt in de podcast die ik moest luisteren de Koreaans-Japanse kunstvorm Kintsugi, waarin nieuwe kunst gemaakt wordt van gebroken keramiek. Door die breuken te repareren met gouden lijm of lak dragen ze bij aan de schoonheid en wordt gebrokenheid schoonheid.
Ik kwam al eerder met Kintsugi in aanraking en koos de achtergrond van mijn blog als verwijzing daarnaar. Deze kunstvorm raakt me, omdat ik geloof dat het iets laat zien van hoe God kan werken in ons leven. Hij neemt de pijn niet altijd weg, en negeert het ook niet, maar neemt onze gebrokenheid serieus en maakt er iets mooiers van (al merk ik dat woorden tekort schieten om hier recht aan te doen, want het gaat veel dieper dan dit en God is niet in een model, in een hokje, te vangen).
Ik doe sinds september mee met de ‘12 Song Challenge’. Elke maand schrijf ik een lied voor mijn eigen gemeente en waarover hoor ik steeds op de eerste van de maand. De oktoberuitdaging vloeit voort uit hun podcast met Makoto Fujimura en ik kan kiezen uit verschillende interpretaties: 1) Luister naar je oude voicedemo’s (dat zijn er sinds ik een nieuw mobieltje heb alweer 295) en maak er een lied van of doe dat met andere, bestaande liedjes. 2) Ga in gedachten naar de gebrokenheid in je gemeente of in jezelf en schrijf een lied. 3) Schrijf een lied, slaap er een paar nachten over, herschrijf het en herhaal dit een aantal keren. 4) Kijk naar andere kunstvormen, praat met artiesten die een andere kunstvorm dan jou beoefenen en pas dat toe op je eigen songwriting.
Ik ben er op 1 oktober meteen mee aan de slag gegaan en schreef twee liedjes die ik nog even niet deel, maar zal laten sudderen komende tijd. Ze gaan over misverstanden. Over de pijn van elkaar wel willen maar niet kunnen begrijpen. Over iets heel anders dan waarover ik nu ineens weer schrijven wil. Want de zin: ‘Het is beter om je trauma onder ogen te komen en ermee aan de slag te gaan, dan om het te onderdrukken’, blijft in mijn gedachten komen.
Ik werd schrijver doordat ik mijn kind verloor. Hoewel ik allang schrijver was, maar eerst durfde ik wat ik schreef gewoon niet te publiceren. Die schaamte viel weg doordat de drang om dit grote verdriet te ontrafelen en te delen, groter was dan de angst voor wat mensen ervan zouden kunnen vinden. Ik had een podium nodig waar ik woorden kon wikken en wegen, waar ik kon beschrijven wat er gebeurde in mijn ziel en wat de impact is op het leven. Ik verweefde verdriet, verwerkte het misschien. De drang om daar over te schrijven werd minder en er kwam ruimte om over andere dingen te schrijven, wat ik deed op andere websites dan de mijne.
Het is voorbij, dacht ik wel eens. Het Grote Verdriet is over. Totdat ik op een willekeurig moment ineens weer in de verloskamer ben, of in het kamertje waarin zij opgebaard lag. Totdat ik een geur ruik die een verlangen wakker schreeuwt en ik mijn lichaam weer ineen voel krimpen. Het is niet voorbij. Het is leefbaar geworden. De gebrokenheid is er nog, maar het is anders. Er is ook gouden lijm.
Er zijn nieuwe dingen geboren uit pijn, trauma en dood. Die te ontdekken en te beschrijven, te beschilderen of te bezingen is niet het in stand houden van verdriet, maar transformeert en verheft. ‘Het is beter om je trauma onder ogen te komen en ermee aan de slag te gaan, dan om het te onderdrukken’ beaam ik dus en zal ik blijven doen, terwijl ik ook over andere dingen schrijf.